Elbette hepimiz mümkün olan en iyi bisikleti üzerinde en üst seviye ekipmanlarla kullanmak isteriz. Terazinin diğer ucunda ise bütçe meseleleri var. Peki o ideal bisikletten beklentimiz ne? Ayırdığımız bütçenin karşılığı aldığımız performans/konforun bisiklet üzerinde gerçekten ne kadarını kullanabiliyoruz. Ya işten güçten vakit ayırıp performansımızı arttırırsak ve ihtiyaçlarımız değişirse? Bu durumda bazı iyileştirmeler mümkün mü? Hangi teknik sorunlar karşımıza çıkabilir?
Eğer Shimano grupsetli bir bisiklet söz konusuysa bu sorular bizi en çok Tiagra ve 105 grupsetlerinin arasındaki farkları irdelemeye itiyor. Çünkü Tiagra 10’lu, 105 ise 11’li ruble sistemine sahip. Yani Tiagra grupsetli bir bisiklet edinirsek ihtiyaçlarımız değiştiğinde hareket alanımız tam da bu noktada sınırlanıyor. 105 seti ise 11 li sisteme sahip daha fiyakalı Ultegra veya Dura Ace komponentlerle tamamlayabiliyoruz. Şimdiden tercih sebebi şekillendi bile değil mi? Yine de Tiagra’da hâlâ bazı iyileştirmeler mümkün. Ve ideal bisikletiniz ile gerçekler arasında tercih yaparken birkaç bin lirayı cepte tutabilirsiniz. Şimdi iki grupsetin bileşenleri arasında elmalarla elmaları kıyaslamaya başlayalım.
STI kollar
(Tiagra: 2115TL , Shimano 105: 2431TL) 105 STI kolları 11’li rubleyi, Tiagra ise iki ve üç yapraklı aynakol seçeneklerini sunuyor. Bu şu demek, Tiagra ile 30 vites seçeneğine kadar çıkabiliyorsunuz, 105 sistemde ise maksimum 22 vites seçeneğini bulunuyor. Çok vites her zaman en iyi seçim olmayabiliyor, eğer üç yapraklı aynakol tercihse bunun ekstra ağırlık olduğu da unutulmamalı. Tüm bunlar bir yana doğru dişli oranları seçimi yaparak 30 vitesli bir bisiklet ile 22 vitesli bir bisikleti uygun kadansta yan yana götürebilirsiniz. İşi şimdiden daha karmaşıklaştırmayalım. 105 ve Tiagra STI kol seti arasında ağırlık farkı (20g) göz ardı edilebilir olsa da 105 STI kolların vites değişimlerine daha iyi reaksiyon verdiğini belirtmek gerekiyor. Zaten burada yapacağımız tercih bizi iki set arasında yol ayrımına itiyor.
Fren Kaliperleri
(Tiagra: 529 TL, 105: 920 TL) 105 ve Tiagra fren kaliperlerini kıyasladığımızda durum biraz daha karmaşık. Genellikle iki set arasındaki ağırlık farkına dem vurulur ve 105 grupset hem performans hem de hafifliğiyle ön plana çıkar. 105 kaliperler, performans ve sunduğu avantajlar ile bu namını koruyor ancak Tiagra kaliperlerden daha ağır (28gr). (Tiagra kaliper seti 360gr, 105: 388gr) İki kaliper de çift pivotlu ancak aralarında tasarım farkı var. 105’in simetrik pivotları frenlemede daha fazla kontrol ve daha güçlü performansı sunuyor. Daha belirgin fark ise Tiagra kaliperlerin ancak 28mm genişliğindeki lastiklere kadar desteklemesi, 105 ise 30mm’ye kadar lastik kullanımına müsaade ediyor.
Aynakol
(Tiagra: 975 TL, 105: 1511 TL) Hem Tiagra hem de Shimano aynakol, materyal olarak çelik gövde ve alüminyum kollara sahip. Ancak 105 sette aynakol kardeşi Tiagra’ya göre daha yaklaşık 200 gram daha hafif! (50×34 dişli oranlarında Tiagra 910g, 105 ise 716g geliyor). Tiagra aynakolda üç yaprak seçeneği de sunarken 105, sadece iki yapraklı aynakol seçeneği veriyor. 105 aynakol serisinde Tiagra’ya olmayan bir opsiyon daha var: 160mm krank kolu! Bu daha kısa kullanıcılar için önemli bir fit unsuru oluşturuyor. Tiagra setli bir bisiklet toplayacaksanız ya da Tiagra setli bir bisiklete biraz yatırım yapmak istiyorsanız aynakolu 536 TL farkla 200g daha hafifine, 105′ yükseltebilirsiniz. (Sadece 53 dişliden küçük yapraklı aynakollar için!)
Ön Aktarıcı
(Tiagra: 304 TL, 105: 367 TL) Ön aktarıcılar arasındaki en belirgin fark, 105’te en büyük yaprağı 53 dişli ile kullanabilirken, Tiagra maksimum 52 dişliye müsaade ediyor. İki ön aktarıcı arasında ağırlık farkı yok denecek kadar az. Grup set elemanları kendi içlerinde değerlendirildiğinde fiyatı birbirine en yakın (105, 63 TL daha pahalı) komponentler de ön aktarıcılar. İkisi de aynı materyalden üretiliyor. Eğer söz konusu performans ise elbette ta en başından 105’e yöneleceğiniz aşikar ancak eldeki Tiagra setinizi 105 komponentler ile yükseltmek istiyorsanız ön aktarıcıya dokunmak gereksiz bir 350 TL’nin cebinizden çıkacağı anlamına geliyor. Heleki elinizde eğer 3 dişli yaprağına sahip bir Tiagra set varsa o zaman 105 ön aktarıcı zaten uyum sağlamıyor.
Arka Aktarıcı
(Tiagra:370 TL, 105: 568 TL) İki grupset de kısa bacakla 28’li ruble dişlisini destekliyor. Daha büyük ruble dişlileri için iki aktarıcının da uzun bacak versiyonu mevcut. Ancak 105’in tasarımı, Tiagra’ya göre daha kompakt ve MTB serisinde karşımıza çıkan Shadow teknolojisine sahip. Bu, kompakt yapısı sayesinde 105 aktarıcının zarar görme riskini görece düşüren bir tasarım. Yine daha belirgin en temel fark, kısa bacaklı Tiagra arka aktarıcı 28’li ruble dişlisini desteklerken, kısa bacaklı 105 ise 30’a kadar destekliyor. Uzun bacakta bu oranlar Tiagra’da 34 ruble dişlisi 105’te ise 40 ruble dişlisine kadar çıkıyor. Tiagra sette 105 aktarıcı kullanabiliyorsunuz.
Ruble
(Tiagra: 270 TL, 105: 528 TL) 11’li ruble setine sahip 105, 10’lu Tiagra’ya göre daha hafif. Yani bir ruble dişlisi daha fazla ama yine de daha hafif. 11-28 dişli oranlarına sahip 105 ruble 284 gram gelirken, 12-28 sunan Tiagra ruble ise 308 gram geliyor. Ruble, zincir ile birlikte en çok aşınmaya maruz kalan hareketli parçaların başında geliyor. 105 ruble aşınma direnci ve hafifliği ile Ultegra setli bisikletler de dahi en iyi seçimlerden biri. Fabrika çıkışlı sıfır bisikletler üzerinde Ultegra setli modellerin üzerinde 105 rubleyi görmek bu anlamda mantıksız bir hareket değil. Grupset elemanları içinde oransal olarak en büyük fiyat farkı da ruble de (neredeyse iki kat fiyat farkı var). Ancak Tiagra kollar 11 li sistemi desteklemediği için Tiagra grupsete 105 ruble kullanmanız mümkün değil.
Sonuç olarak eğer söz konusu kendinize yeni bir bisiklet almaksa 105, her seviyeden kullanıcı için frenleme performansı, viteslerdeki akıcı geçişkenlik ve hafifliğinden geliyor. Elbette Tiagra ile de güçlü frenlere sahip olacak ve keskin frenleme de problem yaşamayacaksınız. Ancak 105 kaliperler ile fren hissiyatı ve tepkime daha yumuşak ve daha hassas gerçekleşecek. Ayrıca 30mm genişliğinde lastik aralığını destekliyor oluşu da bu noktada önemli olabilir. Seçim daha geniş lastiklerse daha düşük basınç değerlerinden faydalanılabilir ve bozuk yollarda daha konforlu bir sürüş sağlayabilirsiniz. Aradığınız performans ise yine 105, 11 li ruble sistemi ile performans süresince daha stabil kadans üretmenizi sağlayacaktır. Ayrıca bacaklarınız yeterince güçlüyse 53 dişli kullanmak hiç fena olmaz.
Komponent Tiagra 105 Fark
Ruble ₺270 ₺528 ₺258
Arka Attırıcı ₺370 ₺568 ₺198
Ön Attırıcı ₺304 ₺367 ₺63
Kaliper ₺529 ₺920 ₺391
Fren Kolları ₺2.115 ₺2.431 ₺316
Aynakol ₺975 ₺1.511 ₺536
Toplam. ₺4.563 ₺6.325 ₺1.762
Ancak çoğu zaman hedefimiz performans olsa da bisiklete ayırdığımız zaman ve yaptığımız antrenman sayısı ve niteliği aradaki performans kaybını hissedilebilir olmaktan uzaklaştırıyor. Öyleyse Tiagra bize yeter mi? Düzenli bisiklet kullanan, antrenman yapan ve gelişimini takip eden/edecek bir kullanıcıysanız o halde yine cevap 105. Genellikle bu tip kullanıcılar bir süre sonra daha hafif, daha hızlı reaksiyon veren ekipmanlara geçiş yapmak istiyorlar. 11’li sistemi daha üst segment Ultegra ve Dura-Ace komponentler ile geliştirmek mümkünken Tiagra’da bir adım öteye geçmek pek de mümkün değil. Ancak hali hazırda Tiagra grupsetli bir bisiklet kullanıyorsanız hala grupsetinizde bazı iyileştirmeler yapmanız mümkün. Burada kıstas elbette sistemin birbiriyle uyumlu çalışması. Burada üzerinde hali hazırda Tiagra set olan bir bisikleti 105 komponentlerle iyileştirmek isterseniz işe aynakoldan (en büyük dişli 52’ye kadar) başlayabilirsiniz. Bu bisikletinizi yaklaşık 200gr hafifletecek bir seçim oluyor. İkinci seçim bisikletinizi 28g ağırlaştıracak 105 kaliper seti. Ancak frenleme performansında hissedilir derecede değişim beraberinde geliyor. Bir başka uyumlu parça ise arka aktarıcı. Eğer 30’lu rubleye geçiş yapma fikriniz varsa uzun bacaklı Tiagra arka aktarıcıya geçmek yerine kısa bacaklı 105 arka attırıcı ile bisikletinize biraz daha havalı bir görünüm katabilirsiniz. Ön aktarıcı, orta göbek, zincir gibi diğer seçenekler de hala masada olsa da performans/hafiflik kazancı göz ardı edilebilir boyutta kalıyor. Eskimediyse Tiagra ile devam.
Neden Tiagra setli bir bisiklet alırdım?
Bisiklete Paul Fournel’in hissettiği duygularla biniyorsanız, Tiagra set işinizi görecektir. Ancak Tim Krabbe tipinde bir kullanıcıysanız işe 105’le başlamakta uzun süreli fayda var. Hangi durumda Tiagra alırdım sorusunun cevabı, bütçeden ziyade aynı zamanda bisikleti nasıl kullanacağımla ilgili. Şahsen hiç yarışmayan, yarışmak için antrenman yapmayan ama yine de yol bisikletinin o uçarı zerafetine tutkulu bir insan olarak Tiagra grupsetli, karbon maşalı, hafif alüminyum bir bisikletle sürüşten azami keyif alabilirim. Hele ki endurans geometride konfor odaklı bir bisikletle birkaç günlük kaçamak turlar da yapabileceksem. Hele ki o bisiklet 20 kiloya kadar yük taşıyabilecek ve bike-packing konseptine sırıtmayacaksa. O zaman v frenli 105 setli bir bisikletten ziyade tercihim direk hidrolik disk frenli Tiagra setli bir bisiklet benim bisikletim olurdu.
Bonus:
Tiagra Hidrolik Disk:
Eğer kullanım tipiniz a, b noktasını diğerlerinden daha hızlı kat etmek değilse, yol bisikletinizle sabit tempolarda günlük sürüşler veya birkaç günlük uzun turlar planlıyorsanız, Tiagra hidrolik disk frenli bir bisiklet işinizi fazlasıyla görecektir. V frenli seçeneklerde Tiagra’nın 105’e karşı dezavantajlarını hidrolik fren sistemiyle büyük ölçüde aşmak mümkün. Bu seçenekle cebinizde kalan bütçeyi bike-packing konseptine yatırabilir hem de olası servis ihtiyaçlarında işinizi daha ucuza çözebilirsiniz.
Ülkemizde şu an satışta olan bazı modeller ise şunlar:
Giant Contend SL 2 Disc
Giant’ın endurans kategorisinde sunduğu alüminyum kadro karbon maşa Tiagra hidrolik disk frenli bisikleti, fiyatı 14.199 TL Ağırlık 9,70 kg / ML
Specialized Diverge E5 Elite
Specialized’ın alüminyum kadro karbon maşa Tiagra hidrolik disk frenli bisikleti, fiyatı 16.760 TL / Ağırlık belirtilmemiş)
Trek Domane AL 4
Trek’in endurans kategorisinde sunduğu alüminyum kadro karbon maşa Tiagra hidrolik disk frenli bisikleti, fiyatı: 21.681 TL – Ağırlık 10,48 kg / 56 Kadro
Bu yazı İbrahim Yılmaz tarafından 1 Nisan 2021 tarihinde kaleme alındı.